Op een zonnige zaterdagochtend in april begeef ik mij naar Roeselare. In het moderne ArHus gebouw, een bibliotheek dat ook wel dienst doet als ontmoetingscentrum, zet ik mij met Johan en een tas thee aan een tafeltje.
We kennen elkaar al een beetje, maar echt een persoonlijke ontmoeting en diepgaande gesprekken hadden we nog nooit gehad. Het is wel eens fijn om samen te komen, en het te hebben over een topic dat ons beide nauw aan het hart ligt: AFS en wereldgezin zijn.
Misschien moet ik starten met even een profiel van Johan te schetsen.
Johan is een vrijwilliger en gastouder actief in comité MWV (Mid-West Vlaanderen).
aantal jaren vrijwilliger: 6 jaar
aantal jaren wereldgezin: 7 jaar
welke functies? hoofdbegeleider, begeleider, co-zendgezinbegeleider, voorzitter, wegwijzer en wereldgezin
Hij heeft dus al wel enkele jaren stevige ervaring achter de rug. Toevallig ben ik zelf ongeveer net even lang actief binnen AFS, ook al het 7de jaar gastzus en 6 (bijna 7) jaar actief als vrijwilliger. Dat is dus iets waar we onmiddellijk verhalen over konden uitwisselen: welke studenten hebben we al in huis gehad, hoe waren onze ervaringen er mee, enz.
Het AFS-verhaal van Johan
Vanaf dat eerste raakvlak was het gesprek op gang, en het duurde zelfs even voor ik besefte dat ik misschien wat zaken moest beginnen opnemen, omdat we beiden zo opgingen in onze verhalen.
En zo vertelt Johan over hoe hij AFS eerst leerde kennen:
“Op het moment dat ik in het onderwijs ben gestapt, 8 jaar geleden, was ik mee betrokken bij internationale projecten, Erasmus. Dieter (Johan’s man) en ik waren zo wel wat op zoek naar een manier om kinderen te hebben; adoptie en pleegkinderen waren voor ons geen optie. Plots kwam er een boekje binnen van gemeente Hooglede: “AFS gezin gezocht” en dan dachten wij “ah, wat is dat?”. We kenden AFS nog niet, en lazen er even door en vonden beide dat dit wel iets leuk voor ons leek. We namen contact op met Rita, een lokale AFS-vrijwilliger, en twee dagen later stond zij er al met een dossier. En voor we het wisten hadden we ja gezegd. We hadden op dat moment ook nog geen extra kamer, dus hebben we holderdebolder nog verbouwingen gedaan, die ooit al wel gingen gebeuren maar nu dus ineens moesten gebeuren. In de vakantie hebben we toen weken gewerkt, isolatie steken, plamuren, schilderen, totdat tegen eind augustus alles net op tijd in orde was.”
En dan ineens ben je wereldgezin, en dan moet dat huis ineens in orde gebracht worden. Twee vliegen in één klap?
“Awel ik peis dat dat ook de beste manier is, hé”, vult hij aan in West-Vlaamse tongval. “Je springt in dat verhaal, ook wel vol verwachtingen uiteraard. Het eerste jaar ging wel het moeilijkste. We hadden een heel stille studente, een meisje.”
Maar dan toch de smaak te pakken gekregen?
“Ja, toch wel. We hadden daarna wel gezegd; goh, twee mannen en een meisje is niet zo evident. We merkten dat ook wel in kleinere zaken, zoals de was doen. Dat kwam uiteindelijk wel los na een aantal maanden, maar we merkten dat het geen evidentie was.
Sindsdien hebben we dan altijd jongens gehad.”
Hij begint ook spontaan hun studenten op te noemen.
“Ceci uit USA, Pai van Thailand, Gio van Brazilië, José van Argentinië, Filippo uit Italië, Leonardo uit Italië en nu Ignacio uit Chili. En dan voor volgend jaar, dat weten we nog niet.”
Hij toetst ook wel even op iets dat ook niet altijd even evident is: het feit dat zij twee mannen zijn, twee papa’s.
“Soms krijg je een dossier, denk je dat het een goede match is, en dan krijg je te horen dat die student niet bij twee papa’s wil zitten. Maar de studenten die dit wel zien zitten, en die klik is er, dat worden prachtervaringen.”
Als wegwijzer (de vrijwilliger die een nieuwe zenddeelnemer als eerste contacteert, en een oriënterend gesprek mee heeft om op zoek te gaan naar het juiste programma voor die deelnemer) checkt hij dit soms toch ook wel met zijn deelnemers tijdens een gesprek. Deelnemers kunnen in hun dossier aangeven of ze openstaan voor verschillende niet-traditionele wereldgezinnen: LGBTQ+, alleenstaanden zonder kinderen, dubbel placement (geplaatst worden samen met een andere uitwisselingsstudent).
“Ik probeer dat af en toe, als ik er op let, ook wel terug te koppelen aan deelnemers. Zo van, ik zie dat je dat hebt aangeduid. Ik stel mezelf ook altijd wel voor, en ze weten ook altijd wel dat ik getrouwd ben met Dieter en dat we al verschillende gaststudenten in huis gehad hebben. Ze weten dan op die manier dat het ook wel een realiteit is, wereldgezinnen waar je twee papa’s hebt.
In het begin is het voor ons ook altijd wennen, wanneer wij een nieuwe student in huis nemen, en tasten we de reacties wat af. Maar daarna vinden ze dat fantastisch. We hebben ook een plek in ons huis waar een foto van ons hangt, en daaronder staan alle studenten. En ieder jaar wil de nieuwe student daar ook bij, om hun plekje in ons huis permanent in te nemen.
Dus ja, zo is het AFS verhaal begonnen.”
De AFS-balans
Verder hadden we over AFS vrijwilligerswerk en balans vinden. Zeker voor iemand zoals Johan, die verschillende AFS-hoedjes draagt, is dat af en toe wel wat zoeken en afbakenen.
“Je moet af en toe wel kunnen loslaten,” zegt hij. “Ik combineer AFS wel met mijn werk, en ook nog met andere hobby’s zoals toneel. Ik denk wel dat dat een beetje de aard van het beestje is, verschillende zaken combineren en ook de ambitie hebben om daar steeds een leidersrol in op te nemen. Het is wel pittig soms, zeker als het met school druk is en er andere zaken spelen. Ook met thuis moet ik daar rekening mee houden.”
Wegwijzers in de kijker
Een wegwijzer is een AFS vrijwilliger die de nieuwe deelnemers als eerste informeert over hun opties, en een persoonlijk gesprek met hen (en hun ouders) aangaat om te polsen naar hun motivatie. Voor elke deelnemer is dit een beslissend moment, want vaak wordt hier de definitieve landenkeuze doorgegeven.
Johan is sinds vorig jaar ook actief als wegwijzer. Hoewel hij van alle regio’s wel eens een student opneemt, focust hij zich toch vooral op de studenten van MWV en BRG (comité Brugge). Die zijn uiteraard van ‘zijn’ regio, en dat klapt altijd wat beter.
“Vorig jaar heb ik de opleiding gevolgd, en daarna was het wel even zoeken hoe dat allemaal werkt. Maar uiteindelijk ben ik heel blij dat ik dit doe, want via deze manier kom ik zelf als eerste in contact met de studenten en weet ik ook wie ze zijn. Dat is voor mij heel fijn, en voor de deelnemers en hun ouders ook.
We merken dat ook op expeditieweekend, wanneer de studenten worden afgehaald, dan kennen ze mij al. En dat is vooral heel fijn.
Ik raad het echt aan aan andere OCers (vrijwilligers van het oudercomité) om dit ook te doen, want het brengt je dichter bij de studenten toe.”
Het POST-corona vrijwilligerswerk
“De activiteiten met de wereldgezinnen en de studenten hebben we echt wel gemist. We hebben veel moeten annuleren. Eind januari hadden we weer onze eerste bijeenkomst. Dat heeft heel goed gedaan. Met wereldgezinnen iets doen, mensen samenbrengen, elkaar ontmoeten,… dat doet veel en dat is iets dat echt gemist werd tijdens corona. En ook de studenten. Die heb ik af en toe nog wel kunnen zien. Samen met het lokale ouderencomité (OC), jongerencomité (JC), gaststudenten, wereldgezinnen dingen doen is zeer belangrijk. Ook op het oog met vrijwilligers behouden is dat wel belangrijk, want zo creëer je die connecties en verbintenis met AFS.
Zoom en online is zeker interessant om soms te behouden, maar het kan die andere activiteiten niet vervangen. Dat menselijk contact is te belangrijk.”
Tips en levenswijsheden voor vrijwilligers?
De connectie, de verbinding met mensen is superbelangrijk. Als je je openstelt en verbinding zoekt, is AFS een gigantisch netwerk van mensen die je kan leren kennen. Niet enkel in Vlaanderen, maar wereldwijd. Ik heb al connecties van AFS gebruikt in mijn werk.
Connectie en een open mindset zijn het belangrijkste. En die connecties neem je je hele leven ook mee, en dat is mooi.
Dieter en ik zeggen dat ook, als we met pensioen gaan, doen we een wereldreis langs al onze gaststudenten. We hebben er op elk continent ongeveer wel eentje zitten. Ze vragen dat zelf ook: “wanneer komen jullie eens af?” Dus dat is nog iets waar we naar uit kunnen kijken.
Zie jij het ook zitten om die connecties aan te gaan met een jongere uit het buitenland? Meld je dan aan als vrijwilliger of als wereldgezin bij AFS!
Meer info via www.afsvlaanderen.be/wereldgezin
Geschreven door Dymphi Rombouts voor Terra zomereditie 2022.